جرم مالیاتی چیست؟
همان طور که می دانید پرداخت مالیات یکی از وظایف شهروندان است که باید در موعد مقرر انجام شود. اگر شهروندی از زیر بار دادن مالیات شانه خالی کند یا در پرداخت ان تأخیر داشته باشد دچار جرم مالیاتی شده است. کسانی که می خواهند بدانند جرم مالیاتی چیست و چه تفاوتی با سایر جرایم کیفری دارد، اگر تا پایان مقاله ما را همراهی کنند پاسخ سوالاتشان را خواهند گرفت.
تعریف جرم:
مطابق ماده 2 قانون مجازات اسلامی، هر عملی که قانون برای انجام یا عدم انجام آن مجازات در نظر گرفته باشد جرم محسوب می شود. جرم در واقع رفتاری است که بروز خارجی داشته و عواقبی را دامنگیر فرد کند. مطابق قوانین کیفری، صرف داشتن اندیشه مجرمانه کسی مجرم به شمار نمی رود و مجازاتی هم گریبانش را نخواهد گرفت.
جرم مالیاتی چیست:
پرداخت مالیات نوعی انجام مسئولیت و پرداخت بلا عوض توسط شهروندان به دولت است که نوعی هزینه اجتماعی نیز محسوب می شود. به عبارت بهتر کلیه شهروندان جامعه که از امکانات کشور استفاده می کنند، باید مالیات بپردازند تا دولت توان جایگزینی منابع صرف شده برای مردم را داشته باشد. از این رو کسانی که در جامعه دارای درآمد هستند ولی به دلایل مختلف از پرداخت مالیات سر باز می زنند به نوعی مجرم محسوب شده و مرتکب جرم مالیاتی شده اند.
کدام جرم است، فرار مالیاتی یا اجتناب مالیاتی:
هر چند فرار مالیاتی و اجتناب مالیاتی دو موضوع مختلف هستند و یکی از درگیری های اصلی سازمان امور مالیاتی با مؤدیان انجام هر دو مورد است، اما باید بدانید که در فرار مالیاتی که امری غیر قانونی است مؤدی به روش های مختلف از دادن مالیات اجتناب می کند ولی در اجتناب مالیاتی مؤدی به دنبال یافتن راهها و حفره های قانونی برای پرداخت نکردن مالیات است. ناگفته نماند هر کدام از این کارها مجازات مربوط مخصوص به خود را دارد که هر کدام با دیگری تفاوت هایی دارد.
هفت کاری که شما را مجرم مالیاتی می کند:
مطابق اصلاحیه قانون مالیات مستقیم، اگر مؤدی مالیاتی یکی از هفت اقدام زیر را انجام دهد، مرتکب جرم مالیاتی شده است.
- ثبت، تنظیم و استناد به دفاتر، اسناد و مدارک حسابداری بر خلاف واقعیت
- پنهان کردن فعالیت اقتصادی و کتمان درآمد واقعی ناشی از انجام فعالیت اقتصادی
- انجام معاملات و تنظیم قراردادهای خود به نام دیگران و استفاده از قرارداهای دیگران برای خود
- وارد کردن و ایجاد ضرر و زیان به دولت و سازمان امور مالیاتی با امتناع از انجام تکالیف قانونی و مانع تراشی برای دست نیافتن مأموران مالیاتی به اطلاعات مالی و اقتصادی خود
- انجام ندادن تکالیف قانونی مربوط به مالیات های مستقیم، مالیات بر ارزش افزوده در مورد وصول یا کسر از مؤدیان در مورد مالیات تکلیفی برای پرداخت به سازمان امور مالیاتی
- عدم تهیه و ارسال اظهارنامه مالیاتی که شامل اطلاعات درآمدی و هزینه ای مؤدی در سه سال متوالی
- استفاده از کارت بازرگانی دیگران به منظور فرار از پرداخت مالیات
دو اقدام سازمان امور مالیاتی برای پیشگیری از جرایم مالیاتی:
راه اندازی و استفاده از سیستم های هوشمند مالیاتی در کشور برای کشف راه های فرار مالیاتی و جلوگیری از جرایم مالیاتی است. از جمله کارهای دیگری که برای کاهش جرایم مالیاتی انجام می دهد بخشودگی جرایم مالیاتی است.
بخشودگی جرایم مالیاتی:
مطابق اعلام ریس سازمان امور مالیاتی کشور درباره بخشودگی های جرایم مالیاتی، اگر مؤدیان اصل جریمه مالیاتی را بپردازند 90 درصد در بخش تولید و 80 درصد نیز در بخش غیر تولید، مشمول بخشودگی خواهد شد. امتیاز دیگری که سازمان امور ملیاتی برای بخشودگی مؤدیان در نظر گرفته است به ازای هر ماه 2 درصد از بخشودگی کم خواهد کرد.
جریمه هایی که مجرمان مالیاتی محکوم به آن می شوند:
1- جریمه عدم پرداخت مالیات:
مطابق ماده 190 مالیاتی، کسی که مالیات تعلق گرفته را در زمان مقرر پرداخت نکند مشمول جریمه ای برابر 2.5 درصد به ازای هر ماه عدم پرداخت مالیات می شود. این مدت دقیقاً از مدت زمانی اغاز می شود که مهلت تسلیم اظهارنامه به پایان رسیده باشد.
ماده 196 قانون مالیات در مورد کسانی است به قوانین مالیاتی پایبند نیستند، مطابق قانون این افراد باید به میزان 20 درصد از مالیات تعیین شده را به عنوان جریمهبه سازمان امور مالیاتی بپردازند.
2- جرایم مربوط به اظهارنامه مالیاتی:
مطابق ماده 192 قانون مالیات مستقیم اگر مؤدی با عدم ارائه اظهارنامه یا درج اطلاعات غیر واقعی و کذب قصد فریب ممیزان مالیاتی را داشته باشد، مشمول جریمه غیر قابل بخشش 20 درصدی خواهد شد.
مطابق ماده 194 اگر پس از بررسی اظهار نامه مالیاتی مؤدی میان درآمد واقعی و درآمد اظهار شده توسط مؤدی بیشتر از 15 درصد اختلاف دیده شود علاوه بر پرداخت جرایم مالیاتی شخص مورد نظر تا سه سال از هر گونه بخشش و تسهیلات مالیاتی برخوردار نخواهد بود.
مطابق ماده 195 اگر مدیران شرکت یا موسسه ای که اقدام به انحلال آن کرده باشند، با تصور این که چون شرکت منحل شده است نیازی به ارسال اظهارنامه در زمان مقرر ندارد به میزان 2 درصد سرمایه پرداخت شده در زمان انحلال باید جریمه بپردازند. گفتنی است میزان جریمه برای اظهارنامه ارائه شده که بر خلاف واقعیت باشد، تنها 1 درصد است.
3- جریمه تشکیل ندادن پرونده اقتصادی:
جریمه عدم تشکیل پرونده اقتصادی و به دنبال آن عدم دریافت کد اقتصادی و شماره شناسایی نیز از جرایمی است که مجازات هایی در پی دارد.
مالیات بر ارث
مجازات مجرمان مالیاتی در قانون:
دولت برای تشویق مؤدیان به پرداخت مالیات ها از ابزارهایی استفاده می کند که راه های پرداخت مالیات برایشان آسان شده و در کاهش جرایم مالیاتی موثر باشد. از سوی دیگر با مجرمان نیز به شدت برخورد می کند. شش درجه تخلف و مجازات در نظر گرفته برای مجرمان مالیاتی از اقدامات شدید در نظر گرفته برای مجرمان است.
مجازات های دولت برای افراد خاطی، مجازات های بازدارنده ای است که با مراجع قانونی مرتبط می شود. این جرایم با توجه به نوع تخلف، دارای شدت و ضعف بوده و از محدودیت شغلی شروع می شود و تا حبس ممکن است ادامه دار شود. برخی مجازات های مجرمان مالیاتی به شرح زیر است:
- تحمل حبس از شش ماه تا دو سال
- محکومیت به جزای نقدی از 2 تا 8 میلیون تومان
- تحمل 31 تا 74 ضربه شلاق
- محرومیت از حقوق و مزایای اجتماعی که ممکن است از شش ماه تا پنج سال طول بکشد
- ممنوعیت از فعالیت های اجتماعی و شعلی تا حداکثر 5 سال
- ممنوعیت دعوت عمومی برای افزایش سرمایه به مدت 5 سال
- ممنوعیت صادر کردن اسناد تجاری تا 5 سال