اظهارنامه اشخاص حقیقی

  شرکت خدمات مالی دقت پردازان حسابگران شیراز

مقدمه: انواع اظهارنامه اشخاص حقیقی

اظهارنامه اشخاص حقیقی در دو حالت اظهارنامه انفرادی و اظهارنامه مشارکتی قابل تسلیم می‌باشد.

مالیات بر درآمد اشخاص حقیقی یکی از اصلی ترین منابع مالیاتی در کشور می‌باشد و یکی از مهم ترین اظهارنامه‌های مالیات، اظهار نامه مالیات بر در آمد اشخاص حقیقی است.

در ابتدای این مقاله تعریفی از اشخاص حقیقی را خواهید خواند. سپس در مورد اینکه اشخاص حقیقی به چند گروه تقسیم می‌شوند می‌پردازیم و در مورد هریک از گروه‌ها توضیحاتی خواهیم داد. در آخر تفاوت تکالیف این گروه ها را مشخص می‌کنیم.

اشخاص حقیقی چه کسانی هستند؟

اگر بخواهیم به دو مورد از پرکاربردترین اصطلاحات حسابداری بپردازیم آن‌ها عبارتند از: اشخاص حقیقی و اشخاص حقوقی. در اینجا ما به تعریفی از اشخاص حقیقی می‌پردازیم.
شخصیت حقیقی هر فرد از زمانی شروع می‌گردد که شخص متولد شده و اقدام به فعالیت می‌کند و این فعالیت تا زمان مرگ وی ادامه می‌‌یابد. این شخص در قبال فعالیت‌هایی که در جامعه انجام می‌دهد موظف است تکالیفی را که قانون برایش در نظر گرفته در موعد مقرر به انجام برساند.

 

تکالیف مربوط به اشخاص حقیقی

اشخاص حقیقی در واقع بخشی از منابع مالیاتی را تشکیل می‌دهند که طبق قانون مشخص شده برای آن‌ها موظف به پرداخت مالیات هستند.

درآمدی که اشخاص به واسطه شغل خود کسب کنند پس از کسر معافیت‌های مشخص شده در قانون، مشمول مالیات بر در آمد می‌گردد.

اشخاص حقیقی موظف هستند که طبق تبصره ۳ماده۱۷۷ قانون مالیات‌های مستقیم حداکثر طی ۴ ماه پس از شروع فعالیت خویش، سازمان امور مالیاتی را از شروع به کار خود مطلع کنند. در صورتی که انجام دادن این فرآیند را به تاخیر بیاندازند مشمول جریمه می‌گردند که این جریمه معادل ۱۰٪ مالیات قطعی آن‌ها می‌باشد.

و باعث می‌گردد که آن‌ها از معافیت‌های مالیاتی محروم گردند تا زمانی که اداره امور مالیاتی تشخیص دهد.

 

اشخاص حقیقی برای ارائه اظهارنامه مالیاتی خویش از محدودیت زمانی برخوردار هستند. اشخاص حقیقی موظف می‌باشند که در آمدها و هزینه‌ها و هرآنچه از نظر مالی مربوط به فعالیت‌های شغلی آن‌ها شده در طی یکسال را به صورت اظهارنامه مالیاتی به سازمان امور مالیاتی ارائه نمایند.

آن‌ها تا آخر خرداد ماه سال بعد امکان تسلیم اظهارنامه و پرداخت آن را طبق نرخ مشخص شده در ماده ۱۳۱ قانون مالیات‌های مستقیم دارند.

هرچقدر که مؤدیان در ارائه اطلاعات دقیق تر بوده و درزمان مناسب اظهارنامه خود را تسلیم کنند به همان میزان نتیجه بهتری را بدست خواهند آورد.
در صورتی که مؤدی مالیاتی (شخص حقیقی) اطلاعات خود را به صورت مخدوش و غیردقیق و خلاف واقع ارائه دهد مشمول جریمه‌هایی می‌شود.

در واحدهای مشارکتی نیاز نیست هر کدام از شرکا به تفکیک اظهارنامه انفرادی ارائه کنند. تکمیل یک اظهارنامه کافی است. تمامی اطلاعاتی که مربوط به شرکا می‌شود توسط سامانه ثبت نام الکترونیکی بارگذاری می‌شود.

 

مراحل ارسال اظهارنامه اشخاص حقیقی

 
  1. اطمینان پیدا کردن از اتصال رایانه به اینترنت.
  2. دانلود اظهارنامه مورد نظر از طریق سامانه عملیات الکترونیکی.
  3. نصب نرم افزار اظهارنامه مالیاتی.
  4. وارد کردن اطلاعات درخواست شده در نرم افزار اظهارنامه.
  5. دریافت اطلاعات هویتی مؤدی توسط سامانه ثبت نام الکترونیکی.
  6. تکمیل جدول‌های اطلاعات و مالی توسط مؤدیان مالیاتی.
  7. بررسی و چاپ نسخه پیش نویس
  8. ارسال اطلاعات به سازمان امور مالیاتی
  9. دریافت کد رهگیری.
  10. صدور قبض الکترونیک مالیاتی.
  11. پرداخت الکترونیکی قبض مالیاتی
 

گروه‌های مالیاتی اشخاص حقیقی

به طور ساده اشخاص حقیقی همان افراد صاحب مشاغل هستند. از نظر قانون اشخاص حقیقی مکلف هستند. هر ساله در زمان‌های مشخص نسبت به ثبت و ارسال اظهارنامه مالیات بردرآمد خویش اقدام نمایند. همه اشخاص حقیقی که دارای درآمد و شغل و کسب و کار هستند مطابق با ماده ۹۵ مالیات‌های مستقیم وظیفه دارند بر اساس سال مالی نتیجه عملکرد مالی خود را به سازمان امور مالیاتی اعلام نمایند. در این جا مسئله ای که مطرح می‌گردد تفاوت میان مشاغل و درآمدهای آن‌ها می‌باشد. در نتیجه سازمان امور مالیاتی، اشخاص حقیقی را به سه گروه تقسیم کرده که این تقسیم بندی با توجه به نوع فعالیت و درآمد آن‌ها می‌باشد و هرکدام موظف به انجام تکالیف قانونی مخصوص به خود هستند.

  1. اشخاص حقیقی گروه اوّل
  2. اشخاص حقیقی گروه دوم
  3. اشخاص حقیقی گروه سوم

 

اظهارنامه اشخاص حقیقی گروه اوّل

اشخاص حقیقی گروه اوّل مالیاتی به صاحبان مشاغلی گفته می‌شود که از نظر فعالیتی جزو یکی از
گروه‌های زیر باشند. صاحبان این مشاغل با توجه به ماده ۹۵ قانون مالیات‌های مستقیم جزو اشخاص گروه اول قرار می‌گیرند:

  1. جزو دارندگان کارت بازرگانی باشند. یعنی واردکنندگان و صادرکنندگان
  2. صاحبان کارخانجات، واحدهای تولیدی و معادن باشند.
  3. اشخاصی که صاحب صرافی می‌باشند.
  4. صاحبان بیمارستان‌ها و کلینیک‌های تخصصی باشند.
  5. صاحبان هتل‌های سه، چهار و پنج ستاره باشند.
  6. افرادی که صاحب فروشگاه‌های زنجیره ای دارای مجوز می‌باشند.

همگی شامل گروه مالیاتی اشخاص گروه اوّل هستند. اشخاصی که از نظر حجم فعالیت، مجموع مبلغ فروش کالا و خدمات سال قبل یا ده برابر درآمد مشمول مالیات قطعی شده (قبل از کسر معافیت) برطبق آخرین برگ مالیات قطعی (مجموع اصلی و متمم) عملکرد سال ۱۳۹۱ و بعد ازآن که تا تاریخ پایان دی‌ماه سال قبل از شروع سال مالیاتی ابلاغ‌شده باشد، هرکدام بیشتر از مبلغ سی میلیارد ریال باشد.

به طور کلی غیر از صاحبان مشاغلی که در بالا از آن‌ها یاد شد تمام افرادی که درآمد آن‌ها بیشتر از۳ میلیارد تومان در طول یکسال باشد شامل افراد گروه اوّل می‌شوند. اشخاصی که در گروه‌های بالا قرار گیرند در صورتی که میزان درآمد آن‌ها کمتر از سی میلیارد ریال نیز باشد، از نظر سازمان امور مالیاتی از آن‌ها قابل قبول نمی‌باشند.

 

اسناد، مدارک و اطلاعاتی که اشخاص حقیقی گروه اوّل در اظهارنامه مالیاتی خود باید ارائه دهند.

مدارکی که برای اشخاص گروه اوّل مورد نیاز است دفاتر روزنامه و دفاتر کل می‌باشد که می‌بایستی در نگهداری آن‌ها دقت داشته باشند و طبق استانداردهای سازمان امور مالیاتی نگهداری شوند.

همراه با این اسناد اطلاعاتی همچون ترازنامه، اطلاعات شرکا، موجودی کالاها در اوّل و پایان دوره، اطلاعات مکانی، اطلاعات حساب‌های بانکی شرکت، اطلاعات مربوط به سود و زیان، درآمدهایی که مشمول مالیات، بخشودگی مالیاتی و معافیت‌های مالیاتی وهمین طور اطلاعات واردات و صادرات خود را در اظهارنامه مالیاتی خویش لحاظ نمایند .

مدارک موردنیاز اظهارنامه مالیاتی صاحبان مشاغل گروه اول مالیاتی

مدارک مورد نیاز برای تکمیل اظهارنامه مالیاتی گروه اول مشاغل مالیاتی به شرح زیر است :

۱- اطلاعات هویتی

  • اطلاعات هویتی و مکانی
  • مجوزهای فعالیت اقتصادی

۲- درآمد مشمول مالیات، بخشودگی های مالیاتی ، معافیت های قانونی و مالیات متعلق

۳- موجودی مواد و کالا در اول و پایان دوره

۴- واردات و صادرات کالاها و خدمات

۵- صورت حساب سود و زیان

۶- ترازنامه

۷- اطلاعات شرکا

۸- اطلاعات حساب­ های بانکی مربوط به فعالیت شغلی

اظهارنامه اشخاص حقیقی گروه دوم

بر طبق قانون صاحبان مشاغلی که مجموع درآمد آن‌ها بین یک تا سه میلیارد تومان باشد جزو اشخاص حقیقی گروه دوم مالیاتی می‌باشند.

در واقع از نظر قانونی کسانی که ازنظر نوع فعالیت، مجموع مبلغ فروش کالا و خدمات سال قبل یا ده برابر درآمد مشمول مالیات قطعی شده (پیش از کسر معافیت) طبق آخرین برگ مالیات قطعی (مجموع اصلی و متمم) عملکرد سال ۱۳۹۱ و بعد از آن که تا تاریخ پایان دی‌ماه سال قبل از شروع سال مالیاتی ابلاغ‌شده باشد، هرکدام بیشتر از مبلغ ده میلیارد ریال و تا سی میلیارد ریال باشد.

اسناد، مدارک و اطلاعاتی که اشخاص حقیقی گروه دوم در اظهارنامه مالیاتی خود باید ارائه دهند.

اشخاص حقیقی گروه دوم باید به صورت ماهیانه درآمدها و هزینه‌های خود را طبق استانداردهای سازمان امور مالیاتی تهیه کرده و ارائه نمایند.
این اشخاص باید اطلاعات مکانی خود، اطلاعات مربوط به شرکا، موجودی کالاها در اوّل دوره و پایان دوره، اطلاعات مربوط به حساب‌های بانکی کسب و کارشان، درآمدهایی که مشمول مالیات، بخشودگی مالیاتی ومعافیت‌های مالیاتی، دارایی‌ها و اموال مربوط به شغل شان و اطلاعات مربوط به درآمد و هزینه‌هایشان را در اظهارنامه مالیاتی خویش لحاظ نمایند.

 

نکته:چنانچه نوع فعالیت شخص حقیقی گروه اول  از نوع خدماتی باشد، سقف درآمدی برای تعیین گروه بندی مشاغل به جای مبلغ سی میلیارد ریال به پانزده میلیارد ریال تقلیل می‌یابد.

مدارک موردنیاز اظهارنامه مالیاتی صاحبان مشاغل گروه دوم مالیاتی

مدارک مورد نیاز برای تکمیل اظهارنامه مالیاتی گروه دوم مشاغل مالیاتی به شرح زیر است :

۱- اطلاعات هویتی

  • اطلاعات هویتی و مکانی
  • مجوزهای فعالیت اقتصادی

۲- درآمد مشمول مالیات ، بخشودگی­ های مالیاتی ، معافیت­ های قانونی و مالیات متعلق

۳- موجودی مواد و کالا در اول و پایان دوره

۴- صورت درآمد و هزینه (اطلاعات خرید و فروش کالا و خدمات و هزینه­ های مربوط)

۵- اطلاعات اموال و دارایی­ های مربوط به فعالیت شغلی

۶- اطلاعات شرکا

۷- اطلاعات حساب­ های بانکی مربوط به فعالیت شغلی

نکته: چنانچه نوع فعالیت شخص حقیقی گروه دوم ازنوع خدماتی باشد، سقف درآمدی برای تعیین گروه بندی مشاغل بین پنج میلیارد ریال تا پانزده میلیارد ریال می‌باشد.

 

اظهارنامه اشخاص حقیقی گروه سوم

تمام افرادی که جزو دسته اوّل و دوم قرار نگیرند و در واقع میزان درآمد آن‌ها کمتر از ده میلیار ریال باشد اشخاص حقیقی گروه سوم می‌باشند. این گروه تعداد زیادی از مشاغل و اصناف رو در بر می‌گیرد. که باید اظهارنامه مالیاتی خود را به سازمان امور مالیاتی در زمان مقرر ارائه دهند.

 

اسناد ،مدارک و اطلاعاتی که اشخاص حقیقی گروه سوم در اظهارنامه مالیاتی خود باید ارائه دهند

اشخاص حقیقی گروه سوم موظف هستند مدارک مربوط به درآمدها و هزینه‌های خودرا بر طبق فرمی که در سایت سازمان امور مالیاتی قراردارد تنظیم کرده و ارائه نمایند.
این اشخاص باید اطلاعات مکانی خود، اطلاعات مربوط به شرکا، درآمدهایی که مشمول مالیات، بخشودگی مالیاتی ومعافیت های مالیاتی، اطلاعات مربوط به حساب‌های بانکی کسب و کارشان و اطلاعات مربوط به درآمد و هزینه‌هایشان را در اظهارنامه مالیاتی خویش لحاظ نمایند.

نکته: طبق تبصره ماده ۱۰۰ قانون مالیات‌های مستقیم، اشخاص گروه سوم می‌توانند براساس فرمی که سازمان در اختیار آن‌ها قرار می‌دهد، بدون اینکه مورد رسیدگی قرار گیرند و بدون تسلیم اظهارنامه، با اعمال افزایش نرخ مشخص شده توسط سازمان امور مالیاتی نسبت به مالیات قطعی شده سال گذشته خود، اقدام به پرداخت مالیات نمایند.

مدارک موردنیاز اظهارنامه مالیاتی صاحبان مشاغل گروه سوم مالیاتی

مدارک مورد نیاز برای تکمیل اظهارنامه مالیاتی گروه سوم مشاغل مالیاتی به شرح زیر است :

۱- اطلاعات هویتی

  • اطلاعات هویتی و مکانی
  • مجوزهای فعالیت اقتصادی

۲- درآمد مشمول مالیات ، بخشودگی­ های مالیاتی ، معافیت ­های قانونی و مالیات متعلق

  • خلاصه درآمد و هزینه (اطلاعات خرید و فروش کالا و خدمات و هزینه های مربوط)
  • اطلاعات شرکا
  • اطلاعات حساب ­های بانکی مربوط به فعالیت شغلی

تبصره: در مواردی که هریک از اقلام اطلاعاتی فرم اظهارنامه مالیاتی صاحبان مشاغل برای هریک از مودیان فاقد موضوعیت باشد، عدم تکمیل آن خللی به اعتبار اظهارنامه وارد نخواهد کرد.

 

نظراتــــ

تشریفات میزبان - گالری تصاویر